PAN STANISŁAW LUPA BYŁY PRZEWODNICZĄCY NIEZALEŻNEGO SAMORZĄDNEGO ZWIĄZKU ZAWODOWEGO ROLNIKÓW INDYWIDUALNYCH "SOLIDARNOŚĆ" W AUTORYZOWANYM WYWIADZIE.

1. Kiedy i dlaczego powstał NSZZ RI „Solidarność”?

Związek  Zawodowy  Rolników  Indywidualnych  ‘’Solidarność ’’  został  zarejestrowany   12   maja  1981  r.  lecz  działalność  i  organizacja  związku   zaczęła  się   dużo  wcześniej.  Ja  wstąpiłem  do  związku  rok  przed  jego  rejestracją-  to  była  spontaniczna  decyzja. Chcieliśmy  zorganizować  coś  na  wzór  NSZZ  Solidarność. Były  rozmowy,  dyskusje,  postulaty i  oczywiście spotkania z  działaczami  związkowymi   innych  regionów.  Nazwisk  działaczy niestety  nie pamiętam. 

2. Jak wyglądały początki organizacji?

Na samym początku była to pomoc przy wprowadzeniu ulotek i broszur z postulatami. Uświadomienie okolicznych rolników o potrzebie zorganizowania się i walki o swoje prawa. W tych czasach rolnicy nie zrzeszeni w żadnych związkach jedynie współpracowali z organizacjami Kółek Rolniczych, gdzie nie mieli zbyt dużo do powiedzenia.

3. Jakie były cele „Solidarności”?

 Ważnymi postulatami były:

-Własność i wolność w obrocie ziemi tzn. kupno- sprzedaż- dzierżawa,

-Zrównanie rolników indywidualnych z prawami gospodarstw państwowych,

- Zrównanie praw socjalnych mieszkańców wsi i miast,

- Zmiany w oświacie, szkolnictwu i wychowaniu.

 Oczywiście  pomysłów  i  postulatów  było  więcej  lecz te były  głównym  celem naszego  związku,  który  miał  za  zadanie  dbać  o  dobro  rolników.  Niestety 13 grudnia  1981  roku  wprowadzono  Stan  Wojenny i zakazano zgromadzeń i działalności  związkowej  pod groźbą internowania.

4. W jakich okolicznościach się spotykaliście i gdzie to się odbywało?

Do Stanu Wojennego organizowane były jawne lub półjawne zebrania. Odbywały się one w domach prywatnych- rzadko w miejscach publicznych. W trakcie Stanu Wojennego dalej organizowaliśmy tajne spotkania. Zwykle organizowane były przy okazji świąt, aby zmylić milicję. Spotkania odbywały się w gronie rodzinnym i sąsiedzkim. Były normalne i nie wzbudzały podejrzeń. Zdarzało się, że była taka potrzeba przenocowania osób, które brały udział w spotkaniu, ponieważ godzina policyjna nie pozwalała na powrót do domu. Tym bardziej, że po takim spotkaniu każdy miał ze sobą ulotki, które musiał rozprowadzić po swoich znajomych.

5. Jak wyglądała dalsza działalność?

Po wprowadzeniu Stanu Wojennego sytuacja się skomplikowała. Część osób internowano lub inwigilowano. Zaczęły się przeszukania i represje osób pełniących wyższe funkcje w „Solidarności”. Ograniczony kontakt z członkami  organizacji, problemy z przemieszczaniem  się  między  województwami tzw. ‘‘przepustki‘’ i brak  informacji  sprawiły, że  działalność  mocno  spowolniła,  ale nie  przestaliśmy działać.  Zaczęto  organizować  pomoc  dla osób internowanych  i  ich  rodzin  -  zbiórka pieniędzy i  rzeczy  pierwszej  potrzeby dla tych  osób. Wszystko  było dla nich ważne,  a najważniejsze,  że  się  o nich  pamiętało  i  nie  pozostawiało   samych.

6. Co stało się ze wszystkimi dokumentami, ulotkami i broszurami organizacji?

Z tego okresu nie zostało wiele dokumentów. Ważne dokumenty takie jak np. listy członków „Solidarności” Rolników Indywidualnych spaliłem. Natomiast ulotki i broszury zabrała milicja w trakcie przeszukania domu. W tamtym okresie nie wiedziałem, gdzie były drukowane ulotki, ponieważ nie mówiło się o tym – nikt o to nie pytał. Dopiero po latach dowiedziałem się, że drukowane były w Tarnowie, prawdopodobnie w Kurii Tarnowskiej. Drukarnie były często zmieniane ze względu na bezpieczeństwo. 

Zdjęcia 

Spotkanie z  Panią Kuratowską (założycielką "Solidarności") w miejscowości Świniarsko 

Spotkanie z Panią Kuratowską  pod szkołą, w Świniarsku 

Zdjęcia z uroczystości z okazji 25 lecia "Solidarności"

Pan Stanisław Lupa 

Autoryzowany wywiad przeprowadziła Katarzyna Lupa uczennica klasy I E TE.